YAZILIM LİSANSLARI

Yazılımı lisansı nedir? Neden Gereklidir? 

Yazılım lisansı, telif hakkı sahibinin (yazılım üreticisinin) haklarını koruyan bir belgedir. Her bir yazılım için lisans almak şarttır; bu üreticinin telif hakkını çiğnemediğinizi, emeğinin karşılığını verdiğinizi gösterir. Telif hakkı sahibinin hakları yasalarla da korunur. Telif hakkı yasaları, insanların izin almaksızın yazılım kopyalayamayacağını açıkça beyan eder. Hiç kimse telif hakkı sahibinin izni olmadan, emeğini kopyalayıp dağıtamaz ve kullanamaz. Eğer, izinsiz olarak bir bilgisayar programını kopyalar veya yasal olmayan bir kopyasını bir başkasına tedarik ederseniz, kanunları çiğnemiş sayılırsınız.



Lisanslı Yazılım Kullanmak İçin 10 Sebep!

1. 4 yıla kadar olan hapis cezasından korunursunuz.


2. 150 milyar liraya kadar olan ağır para cezaları sizi hiçbir şekilde etkilemez.

3. Korsan yazılım kullanıp adları basında yer alan kişiler gibi prestij kaybına uğramazsınız.

4. Korsan yazılımın beraberinde getirebileceği virüsler, bozuk diskler ve hatalı yazılımlar gibi faktörlerden etkilenmezsiniz.

5. Yeterli bir dokümantasyonla çalışmalarınızı sürdürürsünüz.

6. Kullandığınız yazılımların yeni sürümlerini çok daha uygun maliyetlerle temin edebilirsiniz.

7. Yazılım sektörünün yeni yazılımları daha düşük maliyetlerle geliştirmesine ve sunmasına katkı sağlarsınız.

8. Sektörün gelişmesine paralel olarak yeni istihdam olanaklarının yaratılmasında pay sahibi olursunuz.

9. Kayıtdışı ekonominin büyümesini engelleyerek vergi gelirlerinin artmasına yardımcı olursunuz.

10. Ülkemizin, yazılım telif hakları konusunda çağdaş ülkeler düzeyine yükselmesine katkıda bulunursunuz.



Kopya Yazılımları Kullananları Ne Gibi Sorunlar Beklemektedir? 
Aşağıda sayılanlar bu sorunlardan yalnızca bir kaçıdır.

     • Virüsler, bozuk diskler ve hatalı yazılım;
     • Yetersiz dokümantasyon;
     • Lisanslı kullanıcılara verilen ürün teknik desteğinden yoksun kalma;
     • Lisanslı kullanıcılara sağlanan yeni sürümlere yükseltme olanağına sahip
       olmama.

Bunlara ek olarak, eğer kopya yazılımları satın alır ve kullanırsanız, yalnız yazılım geliştiricinin haklarını çiğnemekle kalmaz, tüm endüstriye zarar vermiş olursunuz.




Lisanslı Yazılım Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Lisanslı yazılım kullananlar;

     • Virüs tehlikesine karşı korunur;
     • Teknik destek güvencesinden yararlanır;
     • Doğru ve eksiksiz dokümantasyon rehberliğinde çalışır;
     • İhtiyaçlarına özel çözümlere rahatlıkla ulaşabilir;
     • Yazılımından daha yüksek verim alır;
     • Yazılımını düşük maliyetle güncelleştirme olanağına kavuşur;
     • Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler hakkında sürekli bilgilendirilirler.

Yazılım üreticileri, bilgisayarlarımızda kullandığımız, hayatımızı çok kolaylaştıran programları geliştirmek için zaman, para ve çaba harcamaktadırlar. Yatırım ve emeklerinin ürünü olan yazılımların bedellerini onlara değil de kopya yazılım satanlara akıttığımızda ise, yeni ürünlerin geliştirilmesi için gereken kaynağı kurutmuş oluruz. Oysa yeni programlar yaratmak için, yazılım geliştiricilerin bu kaynağa gereksinimleri var. Kopya bir bilgisayar yazılımı aldığınızda, harcadığınız para doğrudan yazılım korsanının cebine gider; yazılımın gerçek üreticisi ise hakkını alamaz, mağdur olur.


Nasıl Lisanslanılabilir?

Lisans satın almanın 3 faklı yolu vardır:

1. Tam Paket Ürün : Çoğunlukla perakendeciler tarfından bir kutu içinde CD’de tek  bir kopya olarak satılan üründür.

2. OEM :  Yeni bir hazır bilgisayar satın alırken önceden yüklenen hazır yazılımdır.

Bilgisayarınızda yüklü Microsoft Windows İşletim Sisteminin orjinal ve lisanslı olup olmadığını anlamanın 2 yolu vardır.

     a. Ürüne iliştirilmiş Orijinallik Sertifikası ve eksiksiz belgeler;
     b. Ürüne iliştirilmiş Orijinallik Sertifikası ve bir “Kurtarma CD’si ” – bu durumda
         belgeler birlikte verilmeyebilir.

Her iki seçenek de uygun biçimde yüklenmiş ve doğru lisanslanmamış orijinal Microsoft yazılımı aldığınızı gösterir.

3. İsme Özel Lisanslama : Beş veya daha fazla sayıda lisans satın alımında önemli indirimler sunar. Unutmayın, toplu lisanslama sözleşmeleri, MS işletim sistemleri için tam lisanslama sağlamaz. Bu yüzden, Microsoft İşletim Sisteminin tam ve yasal lisanslamasına sahip olmak için, ya yeni kurulu bir bilgisayarda önceden yüklenmiş Oem ya da bir perakendeciden Tam paket ürüne sahip olmak gereklidir.


Korsan Yazılım Kullanmanın Ülke Ekonomisine Verdiği Zararın Boyutları Nelerdir?

BSA tarafından International Data Corporation (IDC) adlı uluslararası araştırma şirketine yaptırılan bir araştırma çok çarpıcı sonuçlar ortaya çıkardı. Araştırmaya göre 2006 yılına kadar Türkiye’deki korsan yazılım kullanma oranı % 58’den % 48’e çekilebilirse, bugün itibariyle büyüklüğü 1,4 milyar dolar düzeyinde olan Türk BT sektörü 2006’da % 100’den fazla artışla 3,8 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşabilir. Sektörün bu ölçüde büyümesinin, doğal olarak yeni yatırımları ve istihdam imkanlarını da beraberinde getireceği öngörülüyor.


Yazılım Korsanlığı Nedir?

Yazılım korsanlığı, lisans belgesi taşımayan, yasadışı yöntemlerle çoğaltılmış yazılımların ticaretini, dağıtımını yapmak ve bu yazılımları kullanmak anlamına gelir.



Yasal Yaptırımlar

Bilgisayar yazılımları, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında yasal koruma altındadır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda yapılan son değişiklikler 12 Mart 2004 tarihinde Resmi Gazate'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na göre korsan yazılım kullanılması, kopyalanması veya satışa sunulması halinde uygulanacak cezalar aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir :

     • 150 milyar TL'ye kadar ağır para cezası;
     • 4 yıla kadar paraya çevrilmeksizin hapis;
     • 3 seneye kadar meslek veya ticaretten men;
     • Korsan yazılım yüklü bilgisayarlara el konulması



Microsoft Lisanslama Modelleri

OEM Lisanslama Modeli
• Bilgisayar üreten firmalara yeni PC’lerle birlikte önceden yüklenmesi için sunulur.
• OEM Lisans sadece yüklü olduğu PC’ye aittir. Kişiye ya da kuruluşa ait olmadığı için her yeni PC için ayrı bir OEM lisansı alınması gereklidir.
* Sadece Microsoft Windows XP işletim sistemleri için geçerli olmak üzere, sistem üreticisi firmalara önceden yüklenmek üzere verilen tekli OEM işletim sistemi paketi, 31 Mart 2006 tarihine kadar son kullanıcıya yanında bir donanım satışına ihtiyaç olmadan verilebilmektedir. Ülkemizde hızla artmakta olan lisansız kullanımı azaltma amacıyla yapılan bu çalışmada, yüklemeyi yapan son kullanıcı paketle beraber verilen COA etiketini (orijinallik sertifikasını) mutlaka PC'nin kasasının üzerine yapıştırmak zorundadır.

FPP - Kutu Ürün Lisanslama Modeli
• Kutu ürünler içinden çıkan lisanstır.
• Tek bir lisans birden fazla PC’de eş zamanlı olarak kullanılamaz.
• Ürün, kurulum için gerekli CD ile birlikte gelir. Lisanslı olduğunuzun göstergesi olarak ürün kutusu, ürün CD'si, fatura fotokopisi ve son kullanıcı sözleşmesinin saklanması gerekir.

OPEN Lisanslama Modeli

Open
• Microsoft yazılımları arasından en az 5 ürünün şirket adına alımı ile yapılan kalıcı lisans modelidir.
• Alımı takip eden 2 yıl süresince aynı lisans modeli altından sipariş geçebilme ve isteğe bağlı olarak, ilk alım aşamasında 2 yıllık Yazılım güvencesi imkanı sağlar. Open lisans  işletim sistemi yükseltmesi ürününe sahip olduğundan Open lisansa girebilmek için mutlaka üzerinde işletim sistemi olan OEM lisanslı  makine olmalıdır.
• Alınan ürün adedine bağlı toplanan puanlarla farklı fiyat seviyeleri mevcuttur.
*Örn: Bir şirket 3 adet Microsoft Office 2003 ve 2 adet Microsoft Windows Server 2003 CAL ürününü alarak Open lisansı alternatifinden yararlanabilir. Yazılım Güvencesi (SA) de alınacak ilk 5 lisans adedinden sayılır.

 Open Value
• Microsoft ürünleri arasından en az 5 adet ürünün şirket adına alımı ile yapılan kalıcı lisans modelidir.
• 3 yıllık yaygın ödeme ile birbirini takip eden ödemelerde fiyat sabitlemesi ve alınan ürünlerin anlaşma süresince Yazılım Güvencesi (SA) altına alınmasını sağlar.
• Grup şirketlerinin ana şirkete bağlı olarak lisanslanması imkanını sağlar.

Open Value - Şirket Çapında
• 3 yıllık yaygın ödeme imkanı olan bu kalıcı lisans modeline yazılım güvencesi dahildir.
• Programa giriş için en az 5 PC ve anlaşma kapsamındaki tüm ürünlerde şirket çapında standardizasyon zorunludur.
• Ürün portföyü altında sunulan seçeneklerden birinin tüm PC'lerde uygulanması gereklidir.
* Ürün portföyü:
Seçenek 1- Desktop Professional Platform - Small Business Platform.
Seçenek 2- Microsoft Windows Professional Masaüstü Bilgisayar İşletim Sistemi Yükseltmesi, Microsoft Office Professional veya Office SBE, Core CAL veya SBS CAL.

Open Value - Üyelik
• 3 yıllık kiralama anlaşması olup 3. yılın sonunda firmalara ürünleri satın alma ya da kiralama modeli ile devam etme seçeneğini sunar. 3. yılın sonunda anlaşmaya devam edilmez ise, anlaşma kapsamında kiralanmış yazılımlar kullanılan PC'lerden kaldırılmalıdır.
• Anlaşmaya dahil olan PC sayısı, yıl dönümlerinde istenildiği şekilde azaltılıp, çoğaltılabilir; Yazılım Güvencesi programa dahildir.
• Anlaşma kapsamındaki ürünlerde standardizasyon zorunludur. Ürün portföyü altında sunulan seçeneklerden birinin kuruluştaki tüm PC'lerde uygulanması gereklidir.
* Ürün portföyü:
Seçenek 1- Desktop Professional Platform - Small Business Platform.
Seçenek 2- Microsoft Windows Professional Masaüstü Bilgisayar İşletim Sistemi Yükseltmesi, Microsoft Office Professional veya Office SBE, Core CAL veya SBS CAL.


SA - Yazılım Güvencesi
 Anlaşma modeline bağlı olarak, ilgili dönemde çıkacak ürünlerin yeni versiyonları ücretsiz kullanma, teknik destek, evde kullanım hakkı, Microsoft Yetkili Eğitim Kurumları'ndan Eğitim imkanı gibi farklı avantajlar sağlar.
* OEM Lisanslama Modeli, satın alma tarihinden itibaren 90 gün içersinde yazılım güvencesi alınarak, istenilen bir toplu lisanslama modeli altına taşınabilir.
* OPEN Lisanslama Modeli, isteğe bağlı olarak lisans alımı esnasında 2 yıllık SA alma imkanı sunar.